บทความ

ถ้าใครที่อยู่กับพวกเรามาสักพัก คงจะชินหูกับคำที่พวกเราชาว Fit-D มักจะเน้นย้ำเสมอๆว่า “ให้เลือกอาหารที่มาจากธรรมชาติ และลดอาหารแปรรูป” คือปัจจัยสำคัญอย่างหนึ่งในการควบคุมน้ำหนัก และการมีสุขภาพที่ดีอย่างยั่งยืน แต่บางครั้งเราอาจจะสงสัยว่า แล้วคำว่าธรรมชาติ ต้องธรรมชาติแค่ไหน หรืออาหารแปรรูป นับรวมไปถึงอะไรบ้าง ผักแช่แข็งนับเป็นอาหารแปรรูปหรือเปล่า? และเราควรจะเลือกกินอะไรดี? วันนี้แพรจะมาอธิบายค่ะ

อาหารธรรมชาติ คืออะไร

ง่ายๆเลยค่ะ อาหารที่มาจากธรรมชาติ ส่วนใหญ่แล้วก็คืออาหารที่ใกล้เคียงกับการมาจากต้นตอของมันมากที่สุด และเราดูออกว่ามันเคยเป็นอะไรมาและมาจากที่ไหน เช่นเมล็ดข้าวที่เรารู้ว่ามาจากรวงข้าว หรือผลไม้ที่วางขายอยู่ก็เป็นแบบรูปแบบเดียวกันกับที่มันออกผลมาบนต้นของมัน และอาหารธรรมชาติก็มักจะไม่ได้มากับ packaging สีสันสดใสชวนให้ซื้อ และไม่ได้ผ่านการดัดแปลง เติมแต่ง หรือเสริมอะไรเข้าไปค่ะ

ข้อดีของอาหารธรรมชาติ

• อาหารธรรมชาติเป็นเสมือนยารักษาและป้องกันโรค เพราะอุดมไปด้วยวิตามินและแร่ธาตุมากมายสำหรับร่างกายมนุษย์
• อาหารธรรมชาติมักจะมีส่วนผสมของสารอาหารต่างๆอย่างเหมาะสม (โปรตีน,ไขมัน,คาร์โบไฮเดรต,วิตามิน) ตามที่ธรรมชาติสร้างมา
• อาหารธรรมชาติทำให้เรารู้สึกอิ่มได้นานกว่า เพราะมีเส้นใย (fiber) ของอาหารมากกว่า และกระบวนการย่อยของอาหารธรรมชาติก็ใช้เวลามากกว่าอาหารที่ผ่านการแปรรูปมาแล้ว ทำให้อยู่ท้องได้นานค่ะ
• เราจะมีสุขภาพที่ดีขึ้น รู้สึกสดชื่นขึ้น และมีพลัง ไม่เหมือนเวลาที่เรากินของหวาน-ดีดน้ำตาล-น้ำตาลตก นะคะ ถ้าเป็นอาหารธรรมชาติ เราจะมีแรงทั้งวันด้วยสาเหตุที่สารอาหารจะค่อยๆดูดซึมเข้าสู่กระแสเลือดค่ะ

จริงๆแล้วข้อดีของการกินอาหารที่มาจากธรรมชาติมีมากมายกว่านี้อีกเยอะเลยค่ะ ซึ่งเราทุกๆคนก็คงจะเห็นตรงกันว่ามันเป็นตัวเลือกที่ดีกว่าจริงๆ แต่ในขณะเดียวกัน การใช้ชีวิตในทุกๆวันนี้ด้วยปัจจัยหลายๆอย่าง การเข้าถึงอาหารธรรมชาติ หรือการทำให้ทุกมื้อเป็นอาหารที่มาจากธรรมชาติทั้งหมดอาจจะไม่ใช่เรื่องง่ายสำหรับคนทุกคน มนุษย์จึงคิดค้นการแปรรูป และดัดแปลง อาหารบางอย่าง เพื่อการถนอมอาหาร หรือเพื่อการเก็บรักษาให้ได้ยาวนานขึ้น นั่นหมายความว่าในบางครั้ง การแปรรูปอาหารก็ไม่ใช่เรื่องเลวร้ายเสมอไป ถ้าเรารู้จักเลือก ดังนั้นผักแช่แข็งที่เกริ่นไว้ตอนต้นบทความก็อาจจะนับว่าผ่านการแปรรูป แต่ถึงจะผ่านกระบวนการ freeze ใส่ถุง ก็ไม่ได้แปลว่ามันไม่ดี เพราะระดับของการแปรรูปอาหารก็มีมากน้อยแตกต่างกันออกไป โดยสังเกตง่ายๆว่าอาหารนั้นไม่ได้มีการเพิ่มรสชาติ เพิ่มน้ำตาล เพิ่มเกลือ เพิ่มไขมัน หรือสารต่างๆมากมายเพื่อการค้า(ไม่ใช่เพื่อผู้บริโภค) และมันยังคงอยู่ในรูปแบบที่ใกล้เคียงกับต้นตอของมันมากที่สุด เท่านี้ก็พอจะช่วยให้เราเลือกอาหารที่ดีต่อสุขภาพได้มากขึ้น แต่อาหารแปรรูปในทุกวันนี้ที่เราควรระวังมากที่สุด คืออาหารที่ผ่านการแปรรูปมากเป็นพิเศษ เราเรียกอาหารกลุ่มนี้ว่า Ultra-Processed Food ค่ะ

Ultra-Processed Food (อาหารที่ผ่านการแปรรูปมากเป็นพิเศษ)

อาหาร (และเครื่องดื่มด้วย)ที่ตกอยู่ในกลุ่มนี้ คืออาหารประเภทที่ผ่านกระบวนการทางอุตสาหกรรมเพื่อเพิ่มเติมและปรุงแต่งรสชาติ และมีสารประกอบทางเคมีมากกว่า 5 ชนิดขึ้นไป เช่น เพิ่มน้ำตาล เกลือ ไขมัน สารปรุงรส สารแต่งกลิ่น สารแต่งสี สารกันเสีย สารทำให้ขึ้นรูป และต่างๆอีกมากมายที่ถูกสร้างมาเพื่อความสะดวก รวดเร็ว ทำให้สามารถวางขายได้นานโดยไม่เสีย และถูกสร้างขึ้นมาเพื่อให้พวกเรากินแล้วอยากกินเพิ่ม (ไม่ต้องแปลกใจค่ะว่าทำไมกินขนมบางอย่างแล้วมันหยุดไม่ได้ ผู้ผลิตเขาจงใจสร้างมันมาให้เป็นแบบนั้น) อาหารพวกนี้มักจะไม่เหลือสารอาหารอะไรที่มีประโยชน์ต่อร่างกาย ที่เราเรียกว่า empty calories คือมีแต่แคลอรี่ ไม่มีสารอาหารที่มีประโยชน์ และไม่มีกากใย ตัวอย่างของอาหารพวกนี้ก็คือ พวกขนมถุงต่างๆ คุกกี้กล่องๆ ขนมปังแครกเกอร์ เบเกอรี่ ขนมหวาน ไอติม น้ำหวาน น้ำอัดลม อาหารสำเร็จรูปแช่แข็งก็อยู่ในกลุ่มนี้ด้วยค่ะ เพราะกว่าเขาจะทำออกมาเป็นอาหาร มาแพคใส่กล่องแช่แข็ง เราไม่มีทางรู้เลยว่าเขาใช้วัตถุดิบอะไร อย่างไร กว่าจะมาประกอบกันเป็นอาหารในกล่อง และต้องใช้สารเคมีอะไรบ้างในการทำให้มันอยู่ในรูปแบบนั้น คิดๆไปก็น่ากลัวเหมือนกันนะคะ

สุดท้ายแล้ว หลักในการเลือกอาหารที่ดี อาจจะไม่ต้องคิดอะไรให้ยุ่งยากมากเกินความจำเป็นค่ะ เพียงแค่เราอาจจะต้องรู้จักเรียนรู้ที่จะสังเกตอาหารที่เราจะเลือกกิน วิธีเลือกดูง่ายๆ คือดูว่าอะไรที่มันมีหน้าตาที่เราไม่สามารถบอกได้ว่ามันเคยเป็นอะไรมาก่อน หรือมันทำมาจากอะไรบ้าง อันนั้นก็แปลว่ามันผ่านการดัดแปลงมามากเกินไป หรือลองหันมองดูส่วนผสมของสินค้าหรืออาหารที่เรากำลังจะซื้อสักนิด ว่าเขามีส่วนประกอบอะไรบ้าง ถ้ามีชื่อของส่วนผสมเรียงกันมาเป็นแถว แถมเป็นชื่อสารเคมีที่เราไม่รู้จัก อันนี้ต้องคิดแล้วค่ะว่าเราอยากเอาสุขภาพไปแลกกับสารเคมีพวกนี้หรือเปล่าค่ะ